-
1 cierp|ieć
impf (cierpisz, cierpiał, cierpieli) Ⅰ vt książk. (znosić) to endure, to suffer [głód, nędzę]; to put up with, to suffer [niewygody]- jak ona może cierpieć w domu takiego człowieka? how can she live with someone like that?- nie cierpieć kogoś/czegoś to detest a. not be able to stand sb/sth- nie cierpię go, bo jest złośliwy I can’t stand him – he’s spiteful- nie cierpiał mleka, gdy był dzieckiem he couldn’t stand milk when he was a child- nie cierpię, gdy się obgaduje nieobecnych I can’t stand it when people talk about others behind their back- sprawy niecierpiące zwłoki issues a. matters requiring urgent attentionⅡ vi 1. (doznawać bólu) to suffer, to be in pain- cierpieć z powodu rany w nodze to be suffering with a leg wound- cierpieć za popełnione winy to suffer for one’s sins- on bardzo cierpi he’s in great pain- cierpi, bo rozstał się z ukochaną he can’t get over splitting up with his girlfriend2. (chorować) to suffer (na coś from sth)- cierpieć na schizofrenię/bezsenność/bóle głowy to suffer from schizophrenia/insomnia/headaches- na co pani cierpi? what’s troubling you?3. (odczuwać brak lub nadmiar) to suffer- cierpieć na chroniczny brak pieniędzy to suffer from an acute shortage of money- teatry/muzea cierpią na niedoinwestowanie theatres/museums suffer from underinvestment- wystawa cierpi na nadmiar eksponatów the exhibition contains too many exhibits4. (smucić się) to be mortified (nad czymś by sth)- cierpiała nad każdym siwym włosem/każdą zmarszczką she was mortified by every grey hair/every wrinkle5. (ponosić stratę) suffer (na czymś from sth)- przez te delegacje cierpi moje życie osobiste my private life is suffering through these business trips ⇒ ucierpiećⅢ cierpieć się (znosić) nie cierpieć się not to able to stand one another- oni się nie cierpią they can’t stand one another■ cierpieć coś do kogoś przest. to have a. bear a grudge against sb- nie wiem, co ona do mnie cierpi I don’t know what she’s got against meThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cierp|ieć
-
2 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
3 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
4 męcz|yć
impf Ⅰ vt 1. (zadawać ból) to torture, to torment ⇒ zamęczyć 2. (wyczerpywać) to tire out- męczyć sobie wzrok to strain one’s eyes ⇒ zmęczyć3. (denerwować) to torment, to pester (kogoś czymś sb with sth)- nie męcz mnie swoim gadaniem stop pestering me with your chatter ⇒ zamęczyć4. (usilnie prosić) to pester (kogoś o coś sb with sth)- dziecko męczyło matkę o zabawkę the child pestered his mother to buy him a toy5. pot. (robić niechętnie) to toil (coś over sth)- męczyć gamy i pasaże na fortepianie to toil over the scales and arpeggios on the piano ⇒ zmęczyćⅡ męczyć się 1. (cierpieć) to suffer, to feel pain 2. (szybko tracić siły) to tire (out)- ojciec męczy się szybkim marszem the father tires when walking quickly ⇒ zmęczyć się3. (robić z trudem) to toil (nad a. z czymś over sth); to sweat- męczył się nad zadaniami z matematyki he sweated over the maths problems■ męczyć się jak potępieniec (cierpieć) to suffer like a condemned soul; (trudzić się) to sweat bloodThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > męcz|yć
-
5 znosić zno·sić
-szę, -sisz; impf -ś; pf znieść1. vt1) (na dół) to carry down2) (= zgromadzić) to gather3) (o kurze), [jajko] to lay4) (o wodzie, powietrzu, = zmienić kierunek) to carry5) [bolączki, przykrości, trudy] to endure6) [przepis, akt] to abolish7) [zakaz, sankcje] to lift8) (= wytrzymywać, cierpieć)2. znosić się vr1) (wzajemnie usuwać swoje działanie) to cancel each other out2) (= wytrzymywać ze sobą wzajemnie) -
6 męczyć
(-ę, -ysz); vt* * *ipf.1. (= poddawać torturom) torture.2. (= gnębić, dręczyć) nag, torment.3. (= pozbawiać sił) tire (out), exhaust, fatigue.4. (= denerwować, nużyć) weary, annoy.ipf.1. ( cierpieć) suffer.2. (= tracić siły) lose one's strength, become exhausted, tire.3. (= trudzić się) drudge, work hard ( nad czymś at sth).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > męczyć
-
7 chor|oba
Ⅰ f 1. (zły stan zdrowia) illness U, sickness U; (schorzenie) illness U, disease C/U; (dolegliwość) complaint; (zaburzenie) disorder C/U- choroba skóry a. skórna a skin disease- choroba nerwowa a nervous illness a. disease- choroba wrodzona a. dziedziczna a hereditary disease- choroba zakaźna an infectious disease- choroba gardła a throat condition- choroba nowotworowa cancer- choroba oczu an eye disease a. disorder- choroba serca a heart disease a. condition- choroba wątroby a liver disease a. complaint- przewlekła/nieuleczalna/śmiertelna choroba a chronic/an incurable/a fatal illness a. disease- nawrót choroby a relapse- źródło a. ognisko choroby the source of an illness a. disease- być podatnym na chorobę to be prone to illness- być przeżartym chorobą to be riddled with disease- być złożonym chorobą to be bedridden- cierpieć na chorobę to suffer from a disease- nabawić się choroby to come down with an illness- pielęgnować kogoś w chorobie to nurse sb a. look after sb during an illness- przebyć chorobę to get over an illness- symulować chorobę to malinger- umrzeć na chorobę to die of a disease- zarazić się chorobą to catch a disease- zapaść na cieżką chorobę to come down with a serious illness- choroba pozbawiła go słuchu/wzroku the disease deprived him of his hearing/sight- historia chory Med. medical record, case history2. przen. (negatywne zjawisko) disease C/U, malady Ⅱ inter. pot. euf. (przekleństwo) heck pot., euf.; sugar euf.- choroba, gdzie ja to położyłem? where the heck did I put it?- o choroba, nie wziąłem kluczyków oh heck a. sugar, I didn’t take my keys- na a. po chorobę ci to? what the heck do you need that for?- do jasnej/ciężkiej choroby bloody hell! posp.- choroba górska (wysokościowa) altitude sickness, mountain sickness- choroba Heinego-Medina polio(myelitis)- choroba kawalerska przest., euf. syphilis- choroba kesonowa Med decompression sickness, caisson disease- choroba kiełbasiana Med. botulism- choroba krwotoczna noworodków Med. haemolytic disease of newborn infants- choroba lokomocyjna Med. travel-sickness, motion sickness- choroba morska seasickness- choroba motylicza Med., Wet. distomiasis, (liver) rot- choroba mozaikowa Bot. mosaic (disease)- choroba odzwierzęca Med. zoonosis- choroba papuzia Med. parrot fever- choroba Parkinsona Med. Parkinson’s disease- choroba popromienna Med. radiation sickness- choroba przestrzeni Psych. agoraphobia- choroba reumatyczna Med. rheumatoid a. rheumatic disease, rheumatism- choroba społeczna Med. social disease- choroba św. Wita przest., Med. St. Vitus’s dance przest.; Sydenham’s chorea- choroba tropikalna Med. tropical disease- choroba weneryczna Med. venereal disease- choroba wewnętrzna Med. internal disease- choroba wieńcowa Med. coronary disease- choroba wrzodowa Med. peptic ulcer- choroba zawodowa Med. industrial disease, occupational disease- choroby tropiczne przest. Med. tropical diseases- choroba cukrowa przest. Med. (sugar) diabetes, sugar disease- choroba szpitalna a. hospitalizacyjna Med. psychological illness resulting from prolonged institutionalization- francuska choroba przest. venereal disease, syphilis- ostra choroba acute disease- wstydliwa choroba przest., euf. VD- choroba Alzheimera Med. Alzheimer’s disease- choroba bornaska Wet. horse sickness- angielska choroba przest., Med. the English disease; rickets- choroba Burgera Med. Buerger’s disease■ być na chorobie pot. to be off sick- każda choroba ma swoje lekarstwo przysł. there’s more than one way to skin a catThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chor|oba
-
8 niepotrzebnie
adv. [cierpieć, komplikować, narażać, tracić czas] unnecessarily, needlessly- niepotrzebnie się martwisz you’re worrying unnecessarily, you needn’t worry- nie wydawaj niepotrzebnie pieniędzy don’t spend money unnecessarily a. needlessly- niepotrzebnie jej to powiedziałaś you needn’t have told her that- zupełnie niepotrzebnie quite unnecessarily, quite needlessly* * *adv* * *adv.unnecessarily.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > niepotrzebnie
-
9 s|chnąć
impf (schnęła a. schła, schnął a. sechł) vi 1. (suszyć się) [włosy, pranie, glina, chleb] to dry- zioła/grzyby nie powinny schnąć na słońcu herbs/mushrooms shouldn’t (be left to) dry in the sun2. (więdnąć) [kwiaty, rośliny] to wither ⇒ uschnąć 3. pot. (chudnąć) to waste away- schła na starość she became wizened in (her) old age ⇒ wyschnąć4. przen. (cierpieć) to pine away- schnąć z miłości/żalu to pine away from love/grief książk.- schnąć z zazdrości/zawiści to be green with jealousy/envyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > s|chnąć
См. также в других словарях:
nie cierpieć się — {{/stl 13}}{{stl 7}} nie znosić, nienawidzić jeden drugiego; bardzo się wzajemnie nie lubić : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dobrze wiesz, że nie cierpimy się z szefem. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie znosić się — {{/stl 13}}{{stl 7}} nie cierpieć się; nienawidzić wzajemnie jeden drugiego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie znosili się od dziecka. Piotr z Markiem wprost się nie znoszą. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
cierpieć — ndk VIIa, cierpiećpię, cierpiećpisz, cierp, cierpiećpiał, cierpiećpiany 1. «odczuwać, przeżywać, znosić ból fizyczny lub moralny; boleć nad czymś lub z powodu czegoś; doznawać czegoś przykrego» Cierpieć z powodu rany w nodze. Cierpieć ból, głód,… … Słownik języka polskiego
cierpieć — 1. książk. Cierpieć męki Tantala «męczyć się wskutek niemożności osiągnięcia czegoś pożądanego, znajdującego się w zasięgu, lecz mimo to niedostępnego»: (...) cierpiał prawdziwe męki Tantala, przechodząc codziennie obok salonu i oglądając przez… … Słownik frazeologiczny
mordować się — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia,mordować sięduję się, mordować sięduje się {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mordować siebie nawzajem; zabijać siebie wzajemnie, jeden drugiego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Żołnierze wrogich … Langenscheidt Polski wyjaśnień
jąkać się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mówić z przerwami, niewyraźnie, powtarzając niektóre sylaby z powodu wady wymowy lub ze zdenerwowania; zacinać się przy mówieniu : {{/stl 7}}{{stl 10}}W zdenerwowaniu zawsze się… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
pies — 1. pot. A to pies? «a to się nie liczy? nie ma znaczenia?» 2. pot. (Coś) goi się, zagoiło się na kimś jak na psie «czyjeś rany, zadrapania goją się szybko, łatwo»: Zerknęła raz jeszcze w moją stronę i dodała łagodniej: – do not worry... zagoi się … Słownik frazeologiczny
kochać — ndk I, kochaćam, kochaćasz, kochaćają, kochaćaj, kochaćał, kochaćany «darzyć kogoś miłością; być do kogoś lub czegoś bardzo przywiązanym, bardzo lubić kogoś lub coś; żywić do osoby płci odmiennej gorące uczucie połączone zwykle z pożądaniem»… … Słownik języka polskiego
mieć — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIc, mam, ma, mają, miej, miał, mieli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} być właścicielem czegoś; posiadać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieć samochód, jacht, mieszkanie, telewizor, komputer,… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
pies — m IV, DB. psa, C. psu, Ms. psie; lm M. psy 1. «Canis familiaris, zwierzę domowe z rodziny o tej samej nazwie, powszechnie hodowane na świecie w różnych rasach i odmianach (około 300), często tresowane dla specjalnych celów, np. dla tropienia… … Słownik języka polskiego
gęba — ż IV, CMs. gębabie; lm D. gąb (gęb) 1. rub. «usta, wargi, jama ustna; także jako miejsce, gdzie się znajdują narządy mowy; mowa» Chodził z otwartą gębą. Nie wypuszczał fajki z gęby. ◊ Gęba (gębę) na kłódkę! «milcz, nie mów ani słowa; dochowaj… … Słownik języka polskiego